اوہدا ناں بھولا سی ۔تے جیہو جیہا ناں اوہو جیہا آپ۔ - اک دن اپنے یار نتھو نوں کہن لگا، یار سانوں کوئی جا ندا ای نہیں ایتھے - لوکاں دیاں اخبار چ خبراں آوندیاں ، آپاں نہ تن وچ نہ تیراں وچ ، - آپاں مرے تاں نالدے پنڈ وی خبر نہیں ہونی ۔ میں چاوہنداں میرا ناں وی کسے اخبار جاں کتاب چ آوے
نتھو نے بڑی حریانی نال ویکھیا تے کیہندا۔۔
"بل٘ے اوئے بھولیا۔۔۔۔۔۔۔۔۔!!!!۔۔۔۔۔اج ٹڈیاں نوں وی زکام ہو گیا ، لاونداں کوئی جوگاٹ، تیرا ناں وی اخبار چڑھآوندا ؟
کدے منہہ دھوتا اپنا۔ "
بھولا کیہندا
ماں تاں کیہندی آ شیراں دے منہ کیہنے دھوتے ،
اچھا ایہہ گل آ، آ لا پھڑ فے شیرا، مولی کھا نال تھوڑا جیہا کالا لون وی لا لئیں - شام تکر اخبار چ خبر آ جو۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بھولے نوں ہر کوئی مزاقاں ای کردا -پر بھولا سِگا نصیباں والا ۔ چاراں بہناں دا کلا کلا بھرا ۔لاڈاں نال پلیا ہویا - پیو دے ناں ویہہ کل٘ے سی جیہڑے بھولے نوں ای آونے سی ۔ اک دن بھولا گھر بیٹھا کہن لگ٘آ ۔ میں اپنیاں بھیناں نوں وی زمین چوں حق دینا۔ تے وڈی بھین صغری کیہندی
ناں میرا ویرا ، دھیاں دھیانیاں ہندیاں ، انہاں نوں دھیانیاں ای رہن دے ، اسیں کاہنوی تیریاں شریکنیاں بنیے - کملیا، تیرے نال ای تاں ساڈے بابل دا در کھلا ،۔ توں جیویں تیرے بچے جین ۔ ماں صدقے پے واری
بھیناں نوں اپنی پرجائی لیون دی بڑی ریجھ سی ۔ ماں پے وی چاوہندے سی بھولے دا ویاہ چھیتی ہو جوے - کاہلوں رب اینوں پت دے دوے تے چلو ساتھ ہو جوو۔ کلا تاں کیہندے رکھ وی نہ ہووے ۔ جیندے جی اسیں وی پوتے کھڈا لئی تے پت دیاں خوشیاں دیکھ لیئے ۔ خیر ماواں دھیاں نے پنڈا دے پنڈ گاہ دت٘ے۔ تے برادری دی سب توں سوہنی کڑی نال بھولے دی منگنی کر دت٘ی ۔
اک دن ساہمنلی گوانڈن بھولے دی تائی نوں کہن لگی۔ نی سنیاں انہاں نے بھولے دا منگنا کر دت٘آ ۔ کیہو جیہی آ کُڑی؟ ۔ تے تائی کہندی بس کیہہ پچھدی آں بھینیں ۔ ایہو ای سمجھ کہ کاں جلیبی کھا گیا ۔ کتھے بھولا مُورا جیہا ۔ نہ بہن دا پتہ نہ کھڑن دا -کتے کوئی چار بندے بیٹھے ہون ایہنوں کدی گل کردے نہیں دیکھیا ۔ ہر ویلے ڈنھ وٹا جیہا بن کے بیٹھا ریہندا ۔ ات٘وں رنگ وی اینا پک٘ا - تے اوہ کڑی۔۔۔۔۔۔۔۔ !!!!۔۔۔۔۔۔ کڑی تاں تل٘ے دی تار آ - ہتھ لائے میلی ہندی آ ۔ لکھنا پڑھنا تے سلائی کڈھائی وی جاندی آ۔ نمونے پا لیندی آ نالے بنا لیندی آ - گوہا کوڑا ہانڈی ٹک ، سب کجھ ایہڈا سوہنا کر لیندی آ۔ ۔ اوداں وی بڑِی بی بی دھی آ - میرے مامے دے سالے دی سگی بھانجی آ -
"نی پنڈ کیہڑا آ"
لنگیری پنڈ۔ منڈالی شریف توں اگ٘ے۔ اپنے پنڈ کھوتڑاں توں اٹھ میل دا پند ہناں ۔ گڈیاں تے برات چلی جاوو۔"
چل بھینے گڈیاں تے جائے جاں گھوڑیاں تے۔ سانوں کیہہ - کڑی دے لیکھ جاں منڈے دی قسمت - توں دس اج کیہ رن٘یا - رنناں کیہہ سی سویر دا تیرا بھرا گھرے بیٹھا ڈیرے نہیں گیا اوہدی سیوا چ لگی آں ،کدے لسی بنا کدے چاہ پلا کدے حقہ دھر - ایہنے چ آواز آئی "
او جیناں پانی پلائیں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔"
خیر بھولے دے ویاہ دے دن رکھ دت٘ے ۔ - ماں تے بھیناں نوں چا چڑھیا ہویا ۔ دو مہینے اگیوں ای پرات کٹن لگ پئیاں ۔
سارے سگن پورے کیتے ۔ ویاہ ہو گیا تے ویاہ توں اگلے دن ای بھولے دی ماں نونہہ پت نوں لے کے منڈالی شریف دربار تے گئی - دیگ چرھائی تے مٹھی مراد دی دعا منگی ۔
سال بعد بھولے دے گھر اولاد ہوئی پر مٹھی مراد پوری نہ ہوئی مطلب منڈا نہ ہویا
بھولے دی ماں نک بلھ وٹ کے گھر دے اک کھنجے بیٹھی تے بڑ بڑ کری جاوے - ایتھے کڑیاں دی گھاٹ سی - میں تاں سکھاں سکھدی رہی میرے پت دا ساتھ ہو جوو ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ہائے اوئے ربا میں کتھے جاواں۔۔۔۔ بھولے دے پے نے اوہنوں سمجھایا کہ کڑیاں چڑیاں تاں اپنا چوگ نال لے کے آوندیاں ۔ بھاگاں والیاں ہندیاں ۔ گھر آئے پروہنے نال ایہداں گری دی آ - توں دادی بن گئی آ خوش ہو - کملی نہیں ساں ۔ دھیاں آون تے بھاگ کھل جاندے آ۔رب چنگیاں کرو
خیر اوس توں مگروں بھولے دے گھراگڑ پچھڑ دو منڈے ہوئے ۔ بھولے دا گھر جنتاں ورگا ہو گیا -
ایہہ سن انیس سو پنتالی دے لگ بھگ دیاں گلاں آں ۔ جدوں انگریج ہندوستاں چوں نکلن دیاں تیاریاں کر ریہا سی ۔ تے ہنوستان دے پتی دار انگریزاں کولوں اپنا اپنا حق منگ رہے سی ۔ پر بھولے دے پنڈ نوں ہندوستان دے حالاتاں دی ایہنی پرواہ نہیں سی ۔ بہتی مسلمان ارائیں برادری سی تے اپنا زمیندارا کردی سی - پنڈ چ اک ای بندا سی جیہڑا اخبار پڑھ لیندا سی
- - بابو شریف
بابو شریف دے چونتے تے ہر ویلے کوئی نہ کوئی آیا گیا رہندا ملک بارے سیاسی حالاتاں بارے گلاں ہندیاں ۔ بابو شریف اخبار پڑھ کے سناوندا تے سارے پنڈ والے کن لا کے سندے۔
مسلمانوں کے گاوں پر ہندوں نے دھاوا بول دیا -کسی نے افواہ پھیلا دی تھی کہ اس گاوں میں گائے قربان کی گئی ۔ تیرہ مسلمان شہید۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
"پاکستان کا مطلب کیا ۔ لا الاہ الا اللہ مسلم لیگ کے جلسوں میں مسلمانوں کا جمِ٘ غفیر۔
"لے کے رہیں گے پاکستان بن کے رہے گا پاکستان"
۱۸۴۹
وچ اانگریز پنجاب تے قابض ہویا - تے انگریز نے پنجابیاں کولوں انہاں
دی بولوی کھو لئی - پنجابی دی تھاں اردو نوں لکھن پڑھن دی زبان بنا دت٘آ ۔ ایس لئی اوس ویلےپنجابی مسلماناں دے سارے اخبار اردو وچ ہی چھپدے سی
بھولے نوں بہتیاں باریکیاں دا تے پتہ نہیں سی ، ناں انہاں دے اپنے پنڈ کدے کوئی رولا بنیا سی اوداں وی انہاں دے پنڈ بہتے مسلمان ای سی پر ایہہ ا ردو اخباراں دیاں |خبراں سن کے تاں ایہداں لگدا سی کہ جے کتے گورے چلے گئے تے ہندو تاں مسلماناں نوں کچا ای چب جان گے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ایس لئی او وی اندروں اندروں پاکستان تے آزادی لئی جزباتی ہویا پھردا سی۔
بابو شریف کیہندا سی آپاں نوں پریشان ہون دی کوئی لوڑ نہیں ۔ آپا٘ں جالندھر وچ آں تے ایتھے مسلمان بہتے آ۔ ایس لئی جالندھر پاکستان دا حصہ بنو۔ آپاں اپنے گھر ای رہواں گے ۔۔
ایہہ سن انیس سو سنتالی سی
۔ بھادوں دا پکھ لگ گیا سی۔ کیہندے بھادوں ۱۱ بھراواں دی کل٘ی بہن آ ایس لئی بہت کپتی ہندی آ ۔
اک تاں وٹ تے حسڑ ، اتوں روزیاں دا مہینہ ۔ خبراں آون لگ پئیاں کہ لوکی قافلے بنا بنا کے پاکستان نوں جارہے آ۔جالندھر پاکستان چ نہیں آیا ۔ پر پنڈ کھوتھڑاں دے واسی ہلے بے چنت ہو کے بیٹھے ہوئے سی ۔ کیوں کہ اوتھے ہلے امن امان سی
انتیواں روزہ سی - کل جاں پرسوں عید ہو جانی سی - وڈی کڑی جیہڑی اٹھویں سال چ سی مہندی دی اڑی کرن لگ پئی - ۔ نیانیاں دی ماں نے نویں کپڑے لہا پرانے کپڑے پا دت٘ے تے تناں بچیاں دے ہتھاں پیراں دیاں تلیاں تے ، اتے اپنی سس دے چٹے سر تے مہندی لا دتی۔ تے اوس توں مگروں او گھر چ گوہا مٹی پھیرن لگ پئی ۔
بھولا اپنی نکی بھین نوں عید دین لنگیری چلا گیا ۔ نکی بھین دا ویاہ بھولے دے نک٘ے سالے نال ہویا سی -
بھولا جدوں لنگیری پنڈ دی جو چ وڑیا تے چیکا رولی پئی ہوئی سی ۔ لوکی روندے پٹدے دوڑے پھڑدے سی - اوہنے نٹھ کے پچھیا کیہہ ہویا کیہ ہویا
اگیوں جواب آیا
اجاڑے پے گئے اجاڑے پے گئے ۔۔۔۔۔۔۔
اوہ نٹھ کے اپنی بھین دے گھر گیا - اونہاں دا سارا ٹبر ای وڈھیا ٹکیا گیا سی - بس اک سوہرا تے وڈا سالا جیہڑے کھیتاں چ کم کردے سی اوہی بچے سی۔ بھولے دے بہنوئی دا وڈھیا ہویا سِر پاتھیاں والی گہوڑی دے پیا سی تے خون دا فوارہ نکلن ڈیہا سی ۔ بھین دے نیانے ویہڑے چ ، بھین برانڈے چ ، تے سس رسوئی چ بے جان پئی سی، ۔سکھ حملہ آور لٹ مار کر کے چلے گئے سی۔
بھولے دا وڈا سالہ اپنی ماں دے پیراں چ ڈگیا روئی جاوے تے سوہرا مڑ مڑ لاشاں دی گنتی کری جاندا وے ----
یک دم سوہرا اچی اچی اراڈ مارن لگ پیا - رانو دی لاش کتھے آ ۔ میری نکی دھی رانو دی لاش نہیں ہیگی
او میری رانوں دی لاش نہیں لبھدی میری رانو۔۔۔ میری رانو دی لاش لبھو۔۔۔۔۔۔
رانو۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔!!!!!!!!!!۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ رانو۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔!!!!!!!!!!۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
۔ اوہ اچ٘ی اچ٘ی واجاں مارن لگ پیا جیویں کہ رانوں اوہدی گل سن کے نٹھ کے آ جو گی ۔
رانوں نوں حملہ آور اپنے نال گئے سی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بھولے دا سوہرا تاں غش کھا کے ڈگ پیا -
-
سارے لوک اجڑ اجڑ کے جا رہے سی - بھولے نے اپنے سوہرے نوں ہلایا جلایا ، مونہہ نوں پانی لایا ۔ جد اوہنوں ہوش آایا تے بھولا کیہندا تایا چلیے آپاں وی ہن۔ نہیں تے اوہ فیر آجان گے۔۔ تسی میرے نال ای چلو۔
پر اوہ اگیوں کجھ نہیں سی بول ریہا بس لم٘ے لم٘ے ہٹکورے بھری جا ریہا سی ۔۔۔۔۔۔ بھولے نوں اپنا گھر دی فکر پے گئی - اوہنے نفسا نفسی وچ سوہرے تے سالے نوں چھڈیا تے اپنے پنڈ والوں نٹھ پیا ۔
انہاں دے پنڈ والے وی گڈے جوڑن ڈیہے سی تے جان دیاں تیاریاں چ سی ۔ بھولے نے وی اپنا گڈا جوڑیا ماں پے، بیوی بچیاں نوں نال لیا ، تے تھوڑا بہتا سامان لد کے قافلے نال تر پیا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بھولے دے ماں پیو نوں نک٘ی دھی بارے خبر مل گئی سی -
سارے دکھی سی سارے ای روندے سی ۔ کیہڑا کیہدے کول اپنا درد ونڈاوے ۔کیہڑا کیہنوں پھرولے ۔ نہ انہاں نے بھولے کولوں پچھیا نہ بھولے نے گل کیتی ۔ باقی تن٘اں دھیاں دی کوئی اگ سگ نہیں سی ، تے کسے کول وقت وی نہیں سی۔ بابو شریف کیہندا سی پاکستان جا کے سارے اک دوجے نوں مل جان گے۔
پاکستان کدھر آ کسےنوں پتہ نہیں سی ۔۔۔ بھولے دی دوڑ پھگواڑے تکر سی ۔ ہاں اک دو واری نواں شہر وی گیا پر اوس توں اگ٘ے کدے نہیں گیا ۔ سارے اک دوجے دے سہارے تے پچھدے پچھاندے تردے جان ۔۔۔۔
جالندھر کول پہنچ کے انہاں دے گڈے دا اک بولد ہنھ کے بہہ گیا۔ انہاں بڑا زور لایا پر بولد خریا ٹھیک نہیں سی اوہ نہ اٹھیا۔ قافلے والے کسے لئی رکدے نہیں - بھولے دی ماں دھیاں دا سوچ سوچ کے مرن والی ہوئی پئی سی تے پے کولوں وی بڈھے وارے چلیا نہیں سی جاندا۔۔۔۔۔ آخر بھولے دے پیو نے کیہا پت تسی جاو میں آ نالدے پنڈ ٹھہر جاندا - ایتھے دا لمبڑدار جیتا مینوں جاندا وا ۔ جدوں حالات ٹھیک ہو جان گے تے او مینوں پاکستان چھڈ آو گا۔
خیر بھولے دے ماں پے جالندھر لاگے کسے پنڈ چ چلے گئے تے بھولا اپنے بیوی بچیاں نال پیدل ہو گیا - کوئی پتہ نہیں کتھوں کتھوں دی ہندا ہویا قافلہ کتھے پہنچ گیا - بس ہر اک نوں اک دوجے دا آسرا سی۔۔۔۔۔۔ بھکھ تھیا، دھپ، وٹ۔۔۔۔۔۔۔برا حال بونکے دیہاڑے۔۔ ترنا اوکھا سی سامان کون چکے - لوکی اپنا سامان راہ چ سٹن لگ لئے - گاں توں گاں حملے ودھدے گئے - سارا دن لکے رہنا رات نوں سفر کرنا۔۔۔۔۔۔ نکے نکے بچیاں نوں کون سمجھاوے کہ آزادی کیہہ ہندی آ او رونوں نہیں سی ہٹدے - ایس لئی کئی ماواں نے اپنی تے قافلے دی جان بچاون لئی بچے راہ چ ای سٹ آندے۔
کئی دناں بعد اگ٘ے اک دریا آیا - سارے کہن لگ٘ے ایہہ دریا پاکستان تے ہندوستان دے وچالے آ - ایہدے پرلے پاسے پاکستان تے ارلے پاسے ہندوستان ۔
پر ساون بھادوں کر کے دریا پانی نال اچھلن ڈیہا سی - پار کرن والے بہت زیادہ سی تے بیڑیاں تھوڑیاں - بھولا اپنے بیوی بچیاں نوں اک رکھ دی چھاویں بٹھا کے بیڑی لبھن تر پیا - ہلے او بیڑی والے نال گل ای کر ریہا سی کہ کرپاناں والے تے پگاں والے تے گھوڑیاں والے حملہ کرن آ گئے ۔ او مولیاں گاجراں وانگوں نہتے تے بے وس لوکاں نوں وڈھی کتری جا رہے سی -
اوہدے کول تاں سوٹی وی نہیں سی - حملہ آوراں کول رفلاں وی سی ، کرپاناں وی ، خنجر وی -
ہر کسے نوں اپنوں اپنی پئی ہوئی - اوہنوں لگیا جداں حشر دا دیہاڑا ہووے جداں اوہدے پنڈ دا مولوی کیندا سی -
حشر دا دیہاڑا ہووے گا، نہ پیو پت دا نہ پت پیو دا۔۔ نہ ماں دھی دی ناں دھی ماں دی - بہناں بھرا سب اپنی اپنی فکر کرن گے۔۔
۔
دھوڑ مٹی چ کجھ نظر نہیں سی آون ڈیہا - او نٹھ کے اپنے بیوی بچیاں ول گیا تے دیکھیا اوہدی دھی تے زنانی نوں جتھے والے کھچ کے لے جا رہے سی -
تے اوہدے دونویں منڈے اچی اچی رو رہے سی
پہلے او نٹھ کے اپنی تیویں تے دھی نوں بچاون لگا پر فیر اوہدی اپنے پتاں تے نطر پئی ۔ او پچھے ہٹ گیا - نالے او خالی ہتھ تے اکلا - بیوی تے دھی نوں بچاندے ہوئے آپ وی مر گیا تے پتراں نوں کون پالو۔۔۔۔۔اوہ اپنے پتآں دے لالچ وچ اپنیاں اکھاں چ بے غیرت جیہا ہو گیا۔ پر اہنوں لگیا اوہدے کول ہور کوئی چارہ وی نہیں۔۔۔ -
اپنی دھی تے بیوی نوں گنوا کے اوہنے دوہاں پتراں نوں کچھڑ چکیا تے دریا ول دوڑ لادت٘ی - ایہدے توں پہلاں کہ کوئی آ کہ اوہدے کولوں پتر وی کھو لوے -
پنج سال دا بوٹا تے تن سال دا نک٘ا --- اچی اچی روئی جان تے اوہ انہاں دے منہ چمی جاوے
دریا دے کول جا کے اوہنے دوہاں نوں اپنے موہڈیاں تے بٹھایا تے کیہا مینوں گھٹ کے پھڑ لوو۔ چھڈنا نہیں -
تے او دریا چ اتر گیا ---
بھولے نوں ترنا اوندا سی پر ایہڈا کوئی پیشہ ور تارو تاں نہیں سی ۔ اتوں دریا وی اپنے زوراں تے ۔۔۔ ادھ چ پہنچ کے بھولے دی بس ہوگئی ۔۔۔ نک٘ے نوں اپنے اتوں لاہ دتا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
نکا دریا دے حوالے -
-- انا لللہ و انا الیہ راجعون۔۔۔۔۔۔۔ ۔
جدوں وڈھے نے دیکھیا کہ ابے نے نک٘ے نوں دریا چ سٹ دتا تے وڈھا اچی اچی رون لگ پیا - ابا مینوں ناں سٹیں ۰ اب٘آ مینوں نہ سٹیں -
بھولے دا وس چلدا تے نک٘ے نوں وی نا سٹدا پر اوہدے ہتھ پیر جواب دے گئے سی - اوہنے سوچیا کہ سارے مرن نالوں چلواک مر جائے ۔۔۔۔۔
پر دریا دا کنڈا ہلے وی دور سی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بھولے دا وجود جواب دئی کھڑا سی - بھکھ ، دکھ سفر تے ظلم - بندے نوں انج ای مار دیندے نیں ۔۔۔۔۔۔تے فیر ۔۔۔انہاں حالاتاں چ تر کے دریا پار کرنا۔۔۔۔۔۔۔۔۔!!!!!!۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
خیر بھولے دی بس ہوگئی - بھولے نوں لگیا کہ جے وڈے منڈے نوں وی دریا چ نہ روڑیا تے دوویں ڈب جاں گے - اوہنے فیر بہتے نالوں تھوڑا نقصان دا سوچ کے وڈے منڈے نوں دریا چ دھکا دین دی کوشش کیتی - پر منڈے نے اپنے ہتھاں نال اوہدے بال تے کن گھٹ کے پھڑ لئے نالے اچی اچی رون لگ پیا
امی امی ہائے ہائے امی ہائے امی ہائے امی
--- بھولے نوں ترس آگیا تے بھولے نے فیر ہمت کیتی پر اوہدی ہمت جواب دے گئی سی - دریا دیاں چھلاں اہنوں پنے نال کھچی جا ریہاں سن ۔ اہنوں اپنی موت نظر آ رہی سی ---
پیو پت دے ایس رشتے نوں خورے تسی کیہہ آکھو پر خورے زندگی دا لالچ ہر رشتے توں بھارا ہندا -
بھولے نے جنجھوڑ کے اپنے پت نوں اپنے اتوں لاہ دتا
تے ایس واری اوہنے انا للہ و انا الیہ راجعون نہیں پڑھیا
۰
اوہدیاں اکھاں چ لالی تے ہتھاں پیراں چ نیل ۔۔۔۔۔اوہ ہونکدا ہویا دریا دے کنڈے تے اپڑیا تے زمین تے ڈگ پیا - جھٹ کو پتھر وانگوں زمین تے پیا ریہا فیر اٹھیا ۔۔۔ دریا دے پرلے کنڈے دیکھیا جتھے او اپنے ماں پیو ، بیوی تے دھی نوں چھڈ آیا سی۔ دریا ول ویکھیا جتھَے او اپنے دونویں پت روڑھ آیا سی
او دوہتڑ مار کے اچی اچی پٹن لگ پیا ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
دریا دھرتی تے اسمان سارے اوہدے پچھے پچھے تے او اگ٘ے نٹھ ریہا سی - جداں کسے ہرنی پچھے اکو وقت تے کن٘ے ای درندے پے جان۔
، اوہنے اپنا گلواں پاڑ دت٘آ -- ۔ ۔۔۔۔۔۔
اپنے منہہ تے آپے تھپڑ مارن لگ پیا - فیر اچی اچی کوکن لگ پیا فیر تھپڑ مارن لگ پیا - دریا دے کنڈے توں مٹی چک چک کے اپنے منہ وچ دھنن لگ پیا - اپنیاں لتاں باہواں تے دندیاں وڈھن لگ پیا تے فیر اچی اچی وین پون لگ پیا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔- -
ایس بے چینی تے کرب وچ اوہدے دل چ اچانک خیال آیا کہ دریا وچ چھال مار کے جان دے دوے -تے اپنے پتراں دے کول چلا جوے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔
اوہ دریا چ ڈبن واسطے اٹھیا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ایہنے چ اوہدی نطر ساہمنے پنڈ چ بنے گوردوارے تے پئی ۔
اوہدی ساری بے وسی طاقت وچ بدل گئی ۔
اوہنوں آزادی مل گئی سی---------------
۔ گھر بار، مال ڈنگر،ماں پیو بھیناں بھراواں دھیاں پتراں توں آزادی - ہر شے ہر رشتے توں آزادی۔۔۔۔
تے بابو شریف دے کہن موجب
آزادی ساریاں دا حق ہے ،مسلماناں دا حق ہے سکھاں دا حق ہے
اوہنوں دریا دے کول کھیتاں چ کھٹی دے بوٹے تے لٹکی کہاڑی نظر آئی ۔ اوہنے کہاڑی پھڑی تے سکھاں دے پنڈ ول دوڑ لا دت٘ی
آزادی ساریاں دا حق ہے -
مسلماناں دا حق ہے
سکھاں دا حق ہے
